Uroczysty Apel rozpoczął się o godzinie 10.30 w dniu 1 września 2014 roku w Domowej Jadalni. Salę wypełnili Mieszkańcy i Kierownictwo Naszego Domu z Panem Ryszardem Budziszem, Dyrektorem DPS”Dom Kombatanta i Pioniera Ziemi Szczecińskiej” przy ulicy Eugeniusza Romera 21-29, pragnący uczcić tę niezwykle ważną rocznicę tragicznego w historii Polski zdarzenia, które całkowicie pogrążyło nasz kraj w chaosie, krwawej wojnie obronnej z dwoma napastnikami ( Niemcy i ZSRR), co spowodowało zniszczenie zbudowanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego po 123 latach zaborów, budynków mieszkalnych oraz wielkich zakładów gospodarczych – np. Centralny Okręg Przemysłowy, port w Gdyni itp.), a przede wszystkim kosztowało naród polski ogrom ofiar wśród ludności cywilnej i żołnierzy Wojska Polskiego, a następnie pogrążyło cały kraj w mroku bezlitosnej, trwającej pięć lat okupacji ( egzekucje, obozy koncentracyjne, eksterminacja, wynarodawianie, ruch oporu, państwo podziemne etc.). Wojna wybuchła 1 września 1939 po ataku III Rzeszy Niemieckiej w porozumieniu z ZSRR. Pierwszy etap wojny, nazywany wojną obronną Polski lub tradycyjnie w piśmiennictwie kampanią wrześniową, rozpoczął o godzinie 4:40 nalot na Wieluń, przeprowadzony przez eskadrę 4 Floty Powietrznej feldmarszałka Wolframa von Richthofena, a zaraz po nim ostrzał Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte przez pancernik Schleswig-Holstein i agresja wzdłuż całej granicy niemiecko-polskiej zgodnie z dyrektywami „Fall Weiss”. W chwili wybuchu wojny Polska miała zawarty układ sojuszniczy z Francją z 1921 roku, układ sojuszniczy z Wielką Brytanią z 25 sierpnia 1939 roku oraz sojusz z Rumunią (obowiązujący jednak tylko w przypadku ataku ze strony ZSRR). Niemcy były powiązane paktem antykominternowskim z Japonią i Włochami, tzw. paktem stalowym z Włochami oraz układem z ZSRR (pakt Ribbentrop-Mołotow) z 23 sierpnia 1939 roku, który de facto dzielił Europę Środkową na strefy wpływów obu państw i dawał Niemcom wolną rękę w wojnie z Polską. Formalnie wojna nabrała charakteru światowego z chwilą wypowiedzenia jej Niemcom przez Wielką Brytanię i Francję 3 września 1939. Wraz z Wielką Brytanią do wojny przystąpiły Indie i główne państwa Wspólnoty Brytyjskiej (dominia brytyjskie): Australia i Nowa Zelandia (3 września), ZPA (6 września) i Kanada (10 września). Oficjalnie po stronie Niemiec do wojny nie przyłączyły się na tym etapie jednak ani Włochy, ani Japonia. Neutralność zachowały Węgry i Rumunia. Do niemieckiego ataku na Polskę przyłączyła się natomiast Słowacja (siłami armii „Bernolák”, które wkroczyły do Polski kilka godzin po Niemcach), która była wówczas protektoratem Niemiec. Heinz Guderian i Siemion Kriwoszein odbierają radziecko-niemiecką defiladę w Brześciu . 17 września bez określonego w prawie międzynarodowym wypowiedzenia wojny zaatakowała Polskę również Armia Czerwona. Atak ten złamał polsko-sowiecki pakt o nieagresji z 1932 roku, który miał obowiązywać do 1945 roku, jednak nie wywołał ze strony rządu polskiego wypowiedzenia wojny. ZSRR w nocie przedstawionej w nocy 17 września 1939 – już w chwili rozpoczęcia agresji – ambasadorowi RP w Moskwie Wacławowi Grzybowskiemu stwierdził jednostronnie zaprzestanie istnienia państwa polskiego(sic!). O tym wszystkim zebranym przypomniano w obszernie przytaczanych Informacjach z Archiwum Historii, tak jak to czynimy szczególnie na tej wspomnieniowej uroczystości i akademii z okazji Święta Odzyskania Niepodległości – 11 listopada już od kilku lat. Chór „Srebrna Młodość” ( Irena Lewińska, M.M Wołoszczuk, Alicja Czuraba, Henryka Szafranek, Anna Karasińska, Danuta Krawczyk) oraz Pracownicy Domu: Katarzyna Duda, Helena Podlewska – Kulik, Magdalena Niżniowska i Lech .Galicki, instruktor kulturalno –oświatowy(akompaniament) na gitarze elektrycznej) zaśpiewali pieśni zachowując nastrój chwili i poetykę tego szczególnego dnia. Usłyszano: „ Dnia Pierwszego Wrzesnia Roku Pamiętnego”, „ Gdy byłem chłopcem chciałem być żołnierzem”, „Gdzie są kwiaty z tamtych lat” oraz pacyfistyczny utwór „ Nie, nie, nie”. Informacje historyczne znakomicie przekazały: Magda Niżniowska i Maria M. Wołoszczuk. Poezję z wielką empatią powiedziały: Anna Karasińska i Alicja Czuraba. Uroczysty Apel w 75. rocznicę wybuchu II Wojny Światowej, która w sposób okrutny dotknęła Polskę i Polaków zakończył Pan Ryszard Budzisz, podkreślając wagę pamiętania o historycznych zdarzeniach, zarówno takich jak 1 września 1939 roku – uderzających w substancję narodu i powodujących zagrożenie bytu państwa, a także o tych optymistycznych, jak wybijanie się na niepodległość, wyzwolenie, solidarność narodu polskiego. Doświadczenie historyczne, pamięć o przeszłości pozwalają mądrze budować przyszłość. W Domu Kombatanta i Pioniera Ziemi Szczecińskiej akcentowanie wszelkich rocznic historycznych ma szczególną wymowę. Tak było i tym razem. Pierwszego Września 2014 roku.
